Risicoregister
In het risicoregister hebben wij alle bekende risico’s in beeld gebracht, beoordeeld en geanalyseerd. Vervolgens geven wij aan hoe wij met het risico willen omgaan in termen van beheersing. De risico’s zijn gekwantificeerd en de risicoscore is bepaald. Per risico geven we het financiële belang aan, vervolgens bepalen wij de kans dat het risico zich daadwerkelijk voordoet, uitgedrukt in een percentage. Hierna hebben wij de risicoscore bepaald door het financieel belang te vermenigvuldigen met de kans.
Klasse-indeling
De gehanteerde klasse-indeling ziet er als volgt uit:
Kans | ||
Klasse | Referentiebeelden | Kwantitatief |
---|---|---|
1 | Zeer klein (< of 1 keer per 10 jaar). Zeer onwaarschijnlijk, komt niet voor in de branche, voor zover bekend | 1 - 20% |
2 | Klein (1 keer per 5 - 10 jaar). Niet waarschijnlijk maar mogelijk, is binnen andere gemeenten wel eens voorgekomen (in de afgelopen 5 jaar) | 21 - 40% |
3 | Gemiddeld (1 keer per 2 - 5 jaar). Komt zelden voor maar is wel al eens voorgekomen (in de afgelopen 5 jaar) | 41 - 60% |
4 | Groot (1 keer per 1 - 2 jaar). Is verscheidene malen voorgekomen (3x of vaker in de afgelopen 5 jaar) | 61 - 80% |
5 | Zeer groot (1 keer per jaar of >). Komt met enige regelmaat voor (1 of meerdere keren per jaar) | 81 - 100% |
Beheersen van risico’s
In deze fase bepalen wij oplossingen om de benoemde risico’s te beheersen. Het is van belang dat wij ook iets met de risico’s doen. Voor elk risico maken wij een keuze uit de volgende vier maatregelen:
- Beëindigen (B)
Dit houdt in dat wij beleid waar een risico door ontstaat (adviseren te) beëindigen, op een andere manier vorm geven of geen beleid starten dat een risico met zich meebrengt. Ook kunnen wij werkprocessen zodanig invullen, dat we bepaalde risico’s vermijden.
- Verminderen (V)
Door het risico af te dekken middels een verzekering, een voorziening of een ander budget in de begroting kunnen wij het risico verminderen. Hiermee beperken we dus de gevolgen van een risico. Tevens kan verminderen betekenen, het aanpakken of wegnemen van de oorzaak van het risico.
- Overdragen (O)
Dit kan door het beleid dat een risico met zich meebrengt, uit te laten voeren door een andere betrokken partij, die daarbij ook de financiële risico’s overneemt.
- Accepteren (A)
Als wij een risico niet (kunnen) vermijden, verminderen of overdragen accepteren wij het risico en moeten wij de eventuele financiële schade volledig middels de weerstandscapaciteit afdekken. Dit betekent niet dat het risico niet beïnvloedbaar is en dat we het daarom maar moeten accepteren. Het betekent dat wij het risico op dit moment accepteren en niet op één of andere wijze afdekken. Mocht de wens bestaan om het risico in de toekomst anders te beheersen dan moeten we kiezen voor beëindigen, verminderen of overdragen .
Inventarisatie risico's
Bij dit onderdeel presenteren wij de risico's. Wij hebben een inventarisatie uitgevoerd, de risico's geanalyseerd en beoordeeld en vervolgens zoveel als mogelijk gekwantificeerd.
We kunnen de risico’s als volgt onderverdelen:
- Aansprakelijkheidsrisico’s |
---|
- Risico’s op eigendommen |
- Risico’s van de bedrijfsvoering |
- Financiële risico’s
- Open-einde regelingen
- Verbonden partijen
- Grondexploitatie
- Grote projecten
- Overige financiële risico's
Bedragen x € 1.000 | ||
Categorie | Risico | |
1. | Aansprakelijkheid | 250 |
---|---|---|
2. | Eigendommen | 199 |
3. | Bedrijfsvoering | 313 |
4. | Financieel | 3.233 |
Totaal risico's | 3.995 |
1. Aansprakelijkheid (totaal risico € 250.000)
Bedragen x €1.000 | |||||
Categorie Onderwerp | Beh. | Fin. Belang | Kans | Risico score | |
€ | Kl. | % | € | ||
Nalatigheid of onrechtmatig handelen | V | 100 | 1 | 5% | 5 |
Wateroverlast | A | 1.000 | 1 | 4% | 40 |
Planschade | O/V | 50 | 1 | 10% | 5 |
Schadeclaims | A | 1.000 | 1 | 20% | 200 |
Totaal | 2.150 | 250 |
Nalatigheid of onrechtmatig handelen
De risico’s zijn in de meeste gevallen beperkt, doordat waar mogelijk verzekeringen zijn afgesloten. Ook hebben wij in de begroting diverse budgetten beschikbaar, bijvoorbeeld om ons eigen risico af te dekken. Er zijn geen lopende zaken bekend.
Wateroverlast
Voor aansprakelijkheidsstellingen als gevolg van wateroverlast na hevige regenval hebben wij ons als gemeente altijd nog kunnen beroepen op overmacht.
Aangezien we als gemeente verplicht zijn om zogenaamde stresstesten uit te voeren kunnen we dit niet meer tot in lengte van dagen volhouden.
We gaan ervan uit dat een dergelijke situatie 1 keer in de 25 jaar kan voorkomen. Voor de schade voor de gemeente in dat geval gaan we uit van een bedrag van € 1.000.000.
Planschade
Planschade dekken we zoveel mogelijk af in contracten met ontwikkelaars. In geval van een gemeentelijke ontwikkeling (waar geen verhaal kan plaatsvinden), houden we hier bij de kredietvotering rekening mee. Er zijn geen lopende zaken bekend.
Schadeclaims
De gemeente loopt altijd het risico op schadeclaims. Over het algemeen zijn dit langlopende procedures waarvoor de risico's moeilijk in te schatten zijn. Daarom is hiervoor in de exploitatie geen raming opgenomen. Om de risico's toch mee te kunnen nemen in deze paragraaf, zijn we uitgegaan van een totaal bedrag van € 1 miljoen met een kans van 20%.
2. Eigendommen (totaal risico € 199.000)
Bedragen x €1.000 | |||||
Categorie Onderwerp | Beh. | Fin. Belang | Kans | Risico score | |
€ | Kl. | % | € | ||
Eigen risico schadegevallen | V | 25 | 3 | 50% | 13 |
Schade door vandalisme/diefstal (in openb. ruimte) | V | 40 | 3 | 50% | 20 |
Onderhoud gemeentelijke gebouwen en terreinen | A | 100 | 3 | 50% | 50 |
Onderhoud wegen | A | 100 | 1 | 10% | 10 |
Gladheidsbestrijding | A | 80 | 1 | 10% | 8 |
Kabels en leidingen, leges glasvezel | A | 100 | 3 | 50% | 50 |
Zwembad | A | 160 | 1 | 2,5% | 4 |
Niet bereikbare en/of beheerbare rioleringen | A | 50 | 1 | 15% | 8 |
Ruiming explosieven | V | 50 | 1 | 10% | 5 |
Bodemsanering | V | 100 | 2 | 25% | 25 |
Archeologie | V | 25 | 2 | 25% | 6 |
Totaal | 830 | 199 |
Eigen risico schadegevallen
De risico’s met betrekking tot onze eigendommen hebben wij aanzienlijk beperkt door het afsluiten van brand- en stormverzekeringen. Hiervoor geldt een eigen risico van € 2.500 per gebeurtenis. Zaken als bijvoorbeeld vandalisme zijn uitgesloten van de verzekering.
Schade door vandalisme/diefstal (in de openbare ruimte)
Vandalisme is niet verzekerd. De kosten vangen we op binnen de normale budgetten en leiden niet tot grote overschrijdingen. We maken ook bewuste keuzes bij het gebruik van materialen in de openbare ruimte, risicomijdend.
Onderhoud gemeentelijke gebouwen en terreinen
Wij voeren voor onze eigendommen planmatig beheer en onderhoud uit. Dit doen wij op basis van de beheerplannen en actuele inspecties. De noodzakelijke dotaties aan de onderhoudsvoorzieningen zijn in 2020 geactualiseerd. Er bestaat altijd het risico dat het budget voor groot onderhoud niet toereikend is, omdat er onverwacht, onvoorzien onderhoud nodig kan zijn, waarmee we in de ramingen geen rekening hebben gehouden.
Onderhoud wegen
Er bestaat altijd het risico dat het budget voor groot onderhoud wegen niet toereikend is, omdat er onverwacht, onvoorzien onderhoud nodig kan zijn, waarmee we in de ramingen geen rekening hebben gehouden.
Gladheidsbestrijding
Er bestaat altijd het risico dat het budget voor gladheidsbestrijding niet toereikend is, omdat de weersomstandigheden slechter kunnen zijn dan waarmee we in de raming rekening hebben gehouden.
Kabels en leidingen, leges glasvezel
De berekening van de leges verloopt via een staffel. Bij grote(re) aanvragen is de opbrengst echter niet meer kostendekkend.
Zwembad
Temperatuurschommelingen kunnen nadelige gevolgen hebben voor de tegelvloer. De kans is niet groot, maar mocht dit risico zich voordoen, dan schatten wij de kosten in op ca. € 100.000 voor de tegelvloer en € 60.000 aan gederfde omzet.
Niet bereikbare en/of beheerbare rioleringen
In onze gemeente ligt zo’n 21 km riolering die gewoonweg niet meer bereikbaar is voor beheer en onderhoud. Van deze 21 km zijn de meeste leidingen van een relatief kleine diameter en mochten hier problemen zijn dan kan hier relatief snel en simpel ingegrepen worden.
Zo’n 5 km is van een iets grotere diameter en heeft een redelijke tot behoorlijke afvoerfunctie. Deze leidingen liggen ook dusdanig dat wanneer hier problemen optreden dit aardig in de papieren zal gaan lopen.
Uitgaande van een vervangingsprijs van € 450/m schatten wij de schade per gebeurtenis op € 50.000 met een kans van 15%.
Ruiming explosieven
Er is een risico dat we bij grondwerken explosieven aantreffen waarvoor onderzoeken, dan wel ruimingen moeten plaatsvinden. De kosten hiervan ramen we zoveel mogelijk vooraf in de projectkosten en/of brengen we in rekening bij de ontwikkelaars. Daarnaast declareren we een deel van de kosten bij het Rijk (70%).
Bodemsanering
Op basis van de bodemkaart van onze gemeente bekijken we of er aanleiding is op basis van onder meer historische gegevens of verkennend onderzoek noodzakelijk is. Indien een locatie verdacht is maken we op basis van dit onderzoek een inschatting van de kosten. Tijdens het werk voeren we partijkeuringen uit op vrijgekomen grond. Bij het aantreffen van ernstige verontreiniging kan dit tot aanzienlijke verwerkingskosten leiden.
Teerhoudend asfalt: We onderzoeken of het op te breken asfalt teerhoudend is. Echter is niet uit te sluiten dat er (eerder of later) aangebrachte gedeeltes tussen zitten die tijdens de uitvoering toch teerhoudend blijken te zijn. Dit kan tot aanzienlijke stortkosten leiden voor afvoer.
Archeologie
We lopen het risico op archeologische vondsten bij projecten in de openbare ruimte. Dit risico inventariseren we door middel van het maken van proefsleuven voor de start van een project.
3. Bedrijfsvoering (totaal risico € 313.000)
Bedragen x €1.000 | |||||
Categorie Onderwerp | Beh. | Fin. Belang | Kans | Risico score | |
€ | Kl. | % | € | ||
Bedrijfsongevallen | V/A | 250 | 1 | 2% | 5 |
Fraude en diefstal | B | p.m. | 1 | 1% | p.m. |
Afwezigheid personeel wegens ziekte of anderszins | V | 900 | 2 | 25% | 225 |
Vertrek personeel | V | 100 | 1 | 10% | 10 |
ICT | V | 129 | 3 | 50% | 65 |
Informatiebeveiliging en cybercrime | V | 800 | 1 | 1% | 8 |
Totaal | 2.179 | 313 |
Bedrijfsongevallen
Wij hebben de "Goed Werkgeverschapsverzekering" afgesloten. Werkgevers hebben de wettelijke zorgplicht voor de veiligheid van werknemers en die zorgplicht wordt uitgebreid. De werkgever is aansprakelijk voor bedrijfsongevallen en beroepsziekten van werknemers. Ook molest (schade ontstaan in conflictsituaties) is meeverzekerd. Naast ambtenaren vallen ook raadsleden, wethouders en de burgemeester onder de polis.
Fraude en diefstal
De huidige economische ontwikkelingen kunnen voor de gemeente leiden tot verhoogde prikkels of gelegenheden tot het doen van of meewerken aan fraude. Er is een Fraude- en Berovingsrisicoverzekering afgesloten.
Daarnaast zijn fysieke en/of administratieve maatregelen genomen (functiescheiding, procesbeschrijvingen). De interne controle richt zich ook op deze zaken.
Afwezigheid van personeel wegens ziekte of anderszins
Kennis en kunde zijn (tijdelijk) niet beschikbaar waardoor de kwaliteit van de organisatie en de door de organisatie geleverde producten lager worden. Uitgangspunt bij ziekteverzuim is een interne oplossing en geen externe inhuur, afhankelijk van de duur van de afwezigheid en taak. Totstandkoming inschatting: loonsom € 16.628.476 x 5,41% (bron: loonsom begroot 2022; ziekteverzuimpercentage over 2020) = € 900.000
Vertrek personeel
Als gevolg van vertrek van personeel kan er kennis en kunde verloren gaan. Daarnaast is er bij het huidige personeel veel ervaring en kennis van de lokale situatie aanwezig, welke bij vertrek verloren gaan. Dit kan leiden tot inefficiëntie.
ICT
Computeruitval kan tot gevolg hebben dat we onze dienstverlening niet meer uitvoeren en onze medewerkers niet meer optimaal kunnen werken. Vooral de laatste tijd zijn bedreigingen van virussen in het nieuws, hetzelfde geldt voor datalekken.
Informatiebeveiliging en cybercrime
Informatiebeveiliging is steeds actueler. Er is weliswaar steeds meer aandacht, maar het risico wordt ook steeds groter. Denk hierbij aan datalekken. Er is vooralsnog besloten om geen cybercrime verzekering af te sluiten, maar de actuele ontwikkelingen laten zien dat de risico's groter zijn.
Bij de IRVN heeft men een goed doordacht plan opgesteld hoe men hackers kan weren. Daarbij is ingezoomd op Preventie, Detectie en Eliminatie. Hoe goed je de beveiliging ook op orde hebt, het garandeert niet dat hacken onmogelijk is. Hackers bedenken steeds weer nieuwe mogelijkheden en schade ten gevolge daarvan is niet uit te sluiten.
Vooralsnog is het risico door de gemeente niet verzekerd.
4. Financieel (totaal risico € 3.233.000)
Bedragen x €1.000 | |||||
Categorie Onderwerp | Beh. | Fin. Belang | Kans | Risico score | |
€ | Kl. | % | € | ||
Open-einde regelingen | |||||
Doelgroepenvervoer (Wmo-cliënten en leerlingen) | A | 93 | 2 | 25% | 23 |
Nieuwe Wmo en Jeugdwet | A | 2.500 | 3 | 50% | 1.250 |
Beschermd Wonen | A | pm | 2 | 25% | pm |
Hulp bij het huishouden | A | 380 | 3 | 50% | 190 |
Af-/toename aantal uitkeringen PW/IOAW/IOAZ | V/A | pm | 3 | 50% | pm |
Toename aanvragen bijz.bijstand/armoedebestrijding | V | 184 | 2 | 25% | 46 |
Toename aanvragen schuldhulpverlening | V | 60 | 3 | 50% | 30 |
Toename aantal Bbz regeling (leningen) | A | 50 | 1 | 10% | 5 |
Toename aanvragen voorzieningen Wmo | V | 104 | 3 | 50% | 52 |
Vermindering legesopbrengsten bouwvergunningen | V | 183 | 2 | 25% | 46 |
Toename bezwaar/kwijtschelding | V | 100 | 1 | 5% | 5 |
Lagere opbrengsten OZB, AH en RH door leegstand | V/A | 200 | 1 | 5% | 10 |
Verbonden partijen | |||||
GGD | V/A | 146 | 3 | 50% | 73 |
MARN | V/A | - | 1 | 5% | - |
ODRN | V/A | 29 | 3 | 50% | 14 |
VRGZ | V/A | 84 | 1 | 10% | 8 |
MGR Werkbedrijf en ICT | V/A | 295 | 2 | 25% | 74 |
IBO | V/A | 22 | 3 | 50% | 10 |
Grondexploitatie | |||||
Toerekening apparaatskosten grex | V | 171 | 1 | 5% | 9 |
Economische risico's en vertraging | V/A | 346 | 1 | 10% | 34 |
Grote projecten | |||||
Toerekenen apparaatskosten aan projecten | V | 513 | 1 | 10% | 51 |
Gemis subsidies a.g.v. uitloop projecten | V | 200 | 1 | 10% | 20 |
Overige financiële risico's | |||||
BTW subsidies sport | A | 89 | 1 | 10% | 9 |
Loonontwikkelingen | A/V | p.m. | p.m. | p.m. | p.m. |
Ontwikkeling pensioenpremie | A | 195 | 3 | 50% | 98 |
Prijsontwikkelingen | V | p.m. | p.m. | p.m. | p.m. |
Algemene uitkering | A/V | 2.965 | 2 | 25% | 741 |
Renterisico | A | - | 0 | 0% | - |
Beleggingen - dividend | A | 170 | 1 | 15% | 26 |
Decentralisatie Rijkstaken | A | p.m. | p.m. | p.m. | p.m. |
Bezwaarschriften | V | 5 | 4 | 80% | 4 |
Garanties en borgstellingen | A | 79.660 | 1 | 0,5% | 398 |
Hypotheken personeel | V/B | 100 | 1 | 3% | 3 |
Wachtgeld/pensioenen bestuurders | V | 30 | 1 | 10% | 3 |
Eigendommenadministratie gemeentelijke gronden | A | 25 | 1 | 2% | 1 |
Corona / Covid-19 | V | p.m. | p.m. | p.m. | p.m. |
Totaal | 88.897 | 3.233 |
De risico's bij dit onderdeel hebben betrekking op open-einde regelingen, verbonden partijen, grondexploitatie, grote projecten en overige financiële risico's.
Open-einde regelingen (totaal risico € 1.657.000)
Doelgroepenvervoer (Wmo-cliënten en leerlingen)
De aanbesteding heeft geleid tot een positief resultaat. Voor volgende jaren houdt de DRAN rekening met een toename van het wmo vervoer en leerlingenvervoer. We lopen het risico dat deze toename verder stijgt. Het risico voor de kostentoename schatten we in op 10% van € 934.000.
Nieuwe Wmo en Jeugdwet
De ramingen hebben we zo realistisch mogelijk ingeschat. Hierbij is rekening gehouden met de taakstellende bezuiniging en de vermindering van de lasten als gevolg van de aanpassing van het woonplaatsbeginsel per 2022. We lopen het risico dat de aanvragen en de duur van de zorg nog meer toenemen. Ook lopen we het risico dat we de taakstellende ombuiging van ca € 1 mln in de begroting 2021 (deels) niet halen. De herijking van de algemene uitkering, cluster sociaal domein per 2023 en het daadwerkelijk effect van de aanpassing van het woonplaatsbeginsel per 2022 zijn onzekere factoren. We schatten het risico in op 20% van € 15.000.000 en de kans hierop op 50%.
Beschermd Wonen
Beschermd wonen decentraliseert het Rijk vanaf 1 januari 2023 naar alle gemeenten. Er komt een nieuw objectief verdeelmodel en een overgangstermijn van 10 jaar. We verwachten dat we in de eerste jaren met de nieuwe verdeling uitkomen maar daarna niet meer. Voorlopig ramen we pm.
Hulp bij het huishouden
De tarieven voor hulp bij het huishouden zijn onderbouwd en reëel. We hebben in onze begroting 2022 € 3,8 mln aan kosten geraamd. Hierbij is rekening met een toename van aanvragen met 5%. Het risico dat dit verder toeneemt ramen we op 10% van € 3.800.000. De kans hierop schatten we in op 50%.
Af-/toename aantal uitkeringen Participatiewet PW / IOAW / IOAZ
In de begroting hebben we rekening gehouden met de vangnetuitkering. Toename van het aantal klanten leidt tot een hogere uitgaaf maar tegelijkertijd tot een hogere vangnetuitkering. Risico wordt derhalve pm geraamd.
Toename aanvragen bijzondere bijstand/armoedebestrijding
De uitgaven ramen we op € 1,84 miljoen. Het risioco dat de uitgaaf verder toeneemt, is aanwezig. Dit risico schatten we in op 10% en de kans hierop op 25%.
Toename aanvragen schuldhulpverlening
De kosten voor schuldhulpverlening bleven afgelopen jaren binnen de raming. We lopen het risico dat het aantal aanvragen groter is dan waarmee we in de begroting rekening gehouden hebben. Het risico schatten we in op 50% en de kans hierop op 50%
Toename aantal Bbz regeling (leningen)
We lopen het risico dat het aantal aanvragen groter is dan waarmee we in de begroting rekening gehouden hebben. Gezien de ervaring schatten we het risico in op 50% van € 100.000 en de hierop op 10%.
Toename aanvragen voorzieningen Wmo
In de begroting 2022 hebben we rekening gehouden met een toename van de kosten als gevolg van de aanbesteding en de overgang van de oude naar de nieuwe zorgaanbieder. Ook is rekening gehouden met toename van woonvoorzieningen als gevolg van langer thuis wonen. We lopen risico als het aantal aanvragen groter is dan begroot. Het risico schatten we in op 10% van €1.035.000 en de kans hierop op 50%.
Vermindering legesopbrengsten bouwvergunningen
Dit risico is gebaseerd op 25% van de geraamde opbrengst van € 730.500 en een kans van 25%.
De uitspraak van de Raad van State over het Programma Aanpak Stikstof zorgt voor een lichte onrust in politiek Den Haag en dat is niet helemaal zonder reden. Kort gezegd komt het er op neer dat de Nederlandse wetgeving op het gebied van natuurbescherming niet voldoet aan de Europese richtlijnen. Eigenlijk was dat niet eens zo heel verrassend. In de Urgenda zaak vond de rechter al dat de Staat een paar tandjes moet bijzetten tegen de uitstoot van broeikasgassen. Ondertussen staan veel ontwikkelingen even stil, omdat er nu geen manier is om vergunning te verlenen voor de uitstoot van stikstof in de buurt van beschermde natuurgebieden.
We houden rekening met een hoger bedrag aan risico in verband met de uitspraak Programma Aanpak Stikstof.
Toename bezwaar/kwijtschelding - kosten/minder opbrengsten
Dit risico is altijd aanwezig, maar wij schatten de kans relatief laag in.
Lagere opbrengsten onroerende zaakbelasting, afvalstoffenheffing en rioolheffing door leegstand bedrijfsvastgoed
We lopen altijd het risico dat we minder opbrengsten realiseren door leegstand van (bedrijfs)vastgoed.
Verbonden partijen (risico € 179.000)
Hierbij gaat het om partijen waarin de gemeente zowel een financieel als een bestuurlijk belang heeft. De verbonden partijen met de grootste financiële belangen zijn de Veiligheidsregio Gelderland-Zuid (VRGZ), de Gemeenschappelijke Gezondheidsdienst Regio Nijmegen (GGD), de Omgevingsdienst Regio Nijmegen (ODRN), de Milieusamenwerking en Afvalverwerking Regio Nijmegen (MARN) en de Modulaire Gemeenschappelijke Regeling (MGR) werkbedrijf en ICT. Voor een nadere toelichting op de verbonden partijen wordt verwezen naar de paragraaf verbonden partijen in deze begroting. Het totale risico ten aanzien van verbonden partijen is vooralsnog gekwantificeerd op € 179.000.
GGD
De bijdrage aan de GGD staat onder druk door de taakstellende bezuiniging van 3% en de algemene reserve al enige tijd minder dan haar norm bedraagt. Daarnaast bestaat de kans dat de instroom voor Veilig Thuis toeneemt. We lopen het risico dat het begrotingsbudget van de GGD niet toereikend is. We schatten het risico in op 10% van € 1.463.000.
MARN
De risico’s van de MARN zijn beperkt. Het Algemeen Bestuur heeft in de notitie Weerstandsvermogen bepaald dat voor de afdekking van de risico’s de begrotingspost Onvoorzien voldoende is. Daarnaast is MARN aandeelhouder in ARN B.V.. Zij heeft één lening (in verband met grondverkoop) en geen garanties meer uitstaan naar ARN B.V.. De lening is afgedekt met een eerste recht van hypotheek. Tevens heeft MARN met ARN B.V. een vast tarief met indexering voor het door de deelnemers in de MARN aangeleverde afval. Het risico dat MARN loopt bedraagt ten hoogste de waarde van de aandelen die MARN heeft in ARN B.V. Deze zijn gewaardeerd op verkrijgingsprijs en wel voor een waarde van € 1.701.675. Verder wordt verwezen naar de paragraaf verbonden partijen.
Door het Algemeen Bestuur is in juni 2014 besloten dat de MARN geen weerstandsvermogen dient aan te houden anders dan de € 10.000 Post onvoorzien uit de begroting.
Indien de Algemene reserve onvoldoende is om in een bepaald jaar tekorten op te vangen, die voortvloeien uit de rekening en er geen andere dekking kan worden gevonden, wordt het bepaalde in de tekst van de gemeenschappelijke regeling MARN artikel 28 van toepassing. Daarin is bepaald dat de gemeenten naar rato van het inwonertal dienen bij te dragen in tekorten van de MARN.
In onze begroting houden we rekening met € 0.
ODRN
Het totaal van de risico's van de ODRN bedraagt € 1.225.000. De ODRN rekent vervolgens met een dempingsfactor van 0,6 omdat niet alle risico's zich tegelijkertijd zullen voordoen. 0,6 x € 1.225.000 = € 735.000. Als dekking voor optredende risico’s is binnen de ODRN in de vorm van een algemene reserve € 457.704 beschikbaar. Het aandeel van Berg en Dal hierin bedraagt € 28.532.
Het resultaat van het boekjaar 2020 van de ODRN is een kleine plus.
VRGZ
De algemene reserves C&R (Crisisbeheersing en Rampenplan) is onvoldoende op peil om daarmee de gewogen risico's volledig af te dekken. In het uiterste geval staan gemeenten garant voor het restant. Voor ons betekent dit theoretisch een risico van maximaal € 83,556. Dit is op basis van de begroting 2022 van de VRGZ.
MGR Werkbedrijf en ICT
De risico's van het werkbedrijf zijn gekwantificeerd in de begroting van het werkbedrijf. Aangezien het werkbedrijf geen algemene reserve mag aanhouden, moet elke gemeente haar risicodeel in de begroting opnemen. De verwachtingswaarde van de risico's bedraagt € 6,475 mln. en het risico op € 2,684 mln. Ons aandeel bedraagt daarin ongeveer 11%.
IBO
In de begroting 2022 is rekening gehouden met een aantal onderzoeken door de sociale recherche. De kans dat meer onderzoeken plaatsvinden dan geraamd. Het risico schatten we in op 25% van € 88.000 en de kans hierop op 50%.
Grondexploitatie (risico € 43.000)
Toerekening apparaatskosten Grex
Om de risico’s te beperken hanteert de gemeente een overwegend faciliterend grondbeleid. De specifieke risico’s met betrekking tot de grondexploitaties zijn omschreven in de paragraaf grondbeleid.
Een ander risico schuilt in de toerekening van apparaatskosten aan de grondexploitaties. Wanneer projecten niet doorgaan komen de apparaatskosten mogelijk ten laste van de exploitatie. Meer informatie over de complexen van de grondexploitatie staat in de paragraaf grondbeleid.
Economische risico's en vertraging
De risico's in de sfeer van de grondexploitatie hebben vooral te maken met algemene economische ontwikkelingen die leiden tot lagere opbrengsten of hogere kosten. Hier valt bijvoorbeeld te denken aan vertraging van bouwprojecten (vooral rentekosten), het terugtrekken van partners, of het lager uitvallen van grondprijzen ten opzichte van de ramingen. Hoewel de economische vooruitzichten weer wat gunstiger lijken te zijn, is het in de huidige economische situatie nog steeds de vraag of de geraamde opbrengsten van de bouwkavels kunnen worden gerealiseerd en op welke termijn. Om de economische risico’s te kwantificeren is uitgegaan van een scenario waarin de nog te realiseren opbrengsten na 1 januari 2021 10% lager uitvallen dan geraamd en de nog te realiseren kosten 5% hoger uitvallen dan geraamd in de meest recente rapportage grondexploitaties.
Grote projecten (risico € 71.000)
Toerekening apparaatskosten aan projecten
Er wordt risico gelopen ten aanzien van toegerekende apparaatskosten. Net zoals bij de grondexploitatie komen deze kosten, bij het niet doorgaan van de projecten, ten laste van de exploitatie.
Gemis subsidies als gevolg van uitloop projecten
Mislopen (provinciale) subsidies als gevolg van uitloop project over de subsidieperiode.
Overige financiële risico's (risico € 1.283.000)
BTW subsidies sport
De sportstichtingen kunnen geen inkoop-BTW meer terugvragen, maar kunnen wel een beroep doen op een subsidieregeling (BOSA) van het rijk. De maximale subsidie bedraagt 20% van de subsidiabele kosten. Voor deze regeling geldt echter een subsidieplafond en een minimumbedrag aan uitgaven. Wanneer de subsidieaanvragen niet gehonoreerd worden lopen we het risico dat de investeringslasten met 20% toenemen. In het meerjarig investeringsplan 2021 (investeringen in sportcomplexen) is in 2022 voor € 446.501 aan investeringen geraamd. Het risico bedraagt 20% van dit bedrag. De kans hierop schatten we in op 10%.
Algemene uitkering
De algemene uitkering is aan fluctuaties onderhevig zonder dat wij daarop invloed hebben. De hoogte van deze uitkering is gekoppeld aan de omvang van de rijksuitgaven en het rijksbeleid. De gemeenten claimen bij het rijk een extra rijksbijdrage in verband met oplopende tekorten bij Sociaal Domein en de ten onrechte opgelegde opschalingskorting. De koek moet groter volgens de VNG. Voor 2022 heeft het Rijk eenmalig extra geld voor jeugdhulp beschikbaar gesteld. Verdere beslissingen hierover is aan het nieuw te vormen kabinet. De verwachting is dat we aanvullende middelen van het Rijk krijgen. Daarnaast speelt de herijking van de algemene uitkering. Op basis van de eerste berichten leek het erop dat wij een nadeelgemeente zouden zijn. Inmiddels zijn de cijfers geactualiseerd, waardoor we waarschijnlijk een klein voordeel krijgen. Vooralsnog schatten we het totale risico met betrekking tot de algemene uitkering in op 5% van € 59,3 mln is € 2,965 mln. De kans hierop is 25%.
Aanvullende compensatie jeugdhulp
Eind mei 2021 heeft een arbitragecommissie een zwaarwegend advies aan het Rijk uitgebracht om de gemeenten vanaf 2022 te compenseren voor het financieel tekort op jeugdhulp. Dit was voor het Rijk aanleiding om aan gemeenten voor 2022 eenmalig extra gelden voor jeugdhulp toe te kennen. De beslissing over extra rijksgelden voor jeugdhulp na 2022 ligt bij het nieuw te vormen kabinet. Daarnaast hebben de VNG (namens de gemeenten) en het Rijk afgesproken om samen te werken aan een hervormingsagenda. Daarin maken zij afspraken over een pakket van maatregelen die uiteindelijk in 2028 moeten leiden tot besparingen van het landelijk tekort op jeugdhulp en dus ook op onze uitgaven voor jeugdhulp.
De extra rijksuitkering in 2022 bedraagt voor onze gemeente bijna € 2,4 mln. Dit komt bovenop de compensatie van € 0,5 mln die al voor 2022 was toegezegd. Voor de jaren na 2022 houden we in de begroting 2022 geen rekening met deze aanvullende extra rijksuitkering. Wel hebben we in de begroting de compensatie van € 0,5 mln meerjarig geraamd conform de door de raad vastgestelde uitgangspuntennotitie voor de begroting 2022.
De reden om de extra uitkering voor 2023 en volgende jaren niet te ramen is dat we niet weten hoe het voorgenomen pakket van ombuigingsmaatregelen voor onze begroting uitpakt. Bovendien laten we door het niet ramen duidelijk aan het Rijk zien dat we met de huidige rijksmiddelen niet uitkomen. De verwachting is wel dat het Rijk de aanvullende uitkering na 2022 zal continueren maar dat deze uitkering daalt voor de te nemen ombuigingsmaatregelen. Vooruitlopend op de besluitvorming door het nieuw kabinet mogen we van het Rijk en de provincie 75% van de bedragen voor aanvullende rijksuitkering minus de voorgenomen maatregelen ramen. Dit hebben we om hiervoor genoemde redenen niet gedaan.
Hieronder staan de bedragen van de compensatie
75% berekening uitgangspunt provincie | 2022 | 2023 | 2024 | 2025 |
---|---|---|---|---|
Extra aanvullende compensatie jeugdhulp | 2.383 | 2.093 | 1.931 | 1.737 |
Verwerkt in begroting 2022 | 2.383 | 0 | 0 | 0 |
Corona / Covid-19
Het is onzeker hoe lang de coronacris voortduurt en wat hiervan eventueel de financiële gevolgen zijn. In de begroting 2022 hebben we geen rekening gehouden met extra uitgaven of derving van inkomsten als gevolg van de coronamaatregelen. Het Rijk heeft toegezegd de financiële gevolgen te compenseren. Voorlopig ramen we pm.
Overig
Dit betreft risico's met betrekking tot loon- en prijsontwikkelingen, ontwikkelingen van pensioenpremie, renterisico, dividenduitkeringen, decentralisatie van rijkstaken, ontvangen van bezwaarschriften, garanties en borgstellingen, hypotheken voor personeel, wachtgeld/pensioenen voor bestuurders, eigendommenadministratie gemeentelijke gronden.